top of page
Suche

3 Kasım 1793 : Olympe de Gouges – Giyotinde bir feminist Asiye Müjgan Güvenli 3 kasım 2023


Olympe de Gouges, devrimci, kadın hakları aktivisti ve Aydınlanma Çağı yazarı, 1791 Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirgesi’nin yazarıdır.

7 Mayıs 1748’de doğan Olympe de Gouges Marie Gouze de adıyla vaftiz edilir. 17 yaşındayken isteği dışında evlenir ve bir oğlu olur. Kocasının erken ölümünden sonra 1768 yılında Paris’e taşınır. Tekrar evlenmeyip özgür aşklar yaşamaya başlar.

Çocukluğunda sadece okuma ve yazma öğrenmiş olmasına ve doğduğu yörede Oksitanca konuşulmasına rağmen Paris’te kısa sürede Fransızca öğrenip, kendisini edebi ve politik alanda yetiştirir. 1774’te köleliğe karşı çıkan bir bildirge yazar. Konusu ve yazarın kadın olması nedeniyle, eser ancak 1789’daki devrimden sonra yayınlanır. 1785’te kolonilerdeki köleliği ele alan Zamore et Mirza adlı oyununu Comédie-Française’e sunar. Bu eseri nedeniyle kovuşturmaya uğrar ve Bastille’e hapsedillr. Oyun ancak 1789’da sahnelenebilir.

1786’da, evlenmemiş annelere ve onların çocuklarına yapılan muameleyi eleştirdiği ve boşanma hukuku ve evlilik dışı cinsel ilişki kurma hakkında yazdığı gizli otobiyografisini yayınlar.

Olympe de Gouges sürekli olarak çeşitli siyasi yönlerden gelen düşmanlıklarla karşı karşıya kalır. İftira ve büyük zorluklara rağmen, çok yönlü ve üretken olmaya devam eder. 1793’te eserleri iki cilt halinde yayınlanır.

Devrim sırasında kadınların, insan haklarının ve medeni hakların ateşli bir savunucusu olur. Bu yıllarda Olympe de Gouges, güncel olaylar hakkında politik metinler yayınlar. Böylece, sadece kadın sorunu veya kölelerin kurtuluşu üzerine ilerici fikirler geliştirmekle kalmayıp, aynı zamanda erken sosyalist fikirleri de savunur. Zenginlerin daha fazla vergilendirilmesini ve tarım kooperatiflerinin kurulmasını talep eder.

1791 yılında, anayasal statüye yükseltilmiş olan erkek ayrıcalıklarına karşı bir protesto olarak Déclaration des droits de la Femme et de la Citoyenne (Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirgesi) adlı eseri hazırlar. Ama bu arada, erkek egemen burjuva anayasası kabul edilip Fransa anayasal bir monarşi haline gelir.

Kadınlar halk egemenliğinden dışladığından, Olympe de Gouges yeni rejimi tiranlık olarak adlandırır. Ulusal Meclis’e, ulusun anneleri, kızları ve kız kardeşleri adına, Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirgesi’nin, özel ve siyasi medeni hakların tanınması çağrısında bulunup, evrensel-eşitlikçi bir anayasa talep eder.

Robespierre’in terör saltanatı sırasında 1793 yazında tutuklanan ve kraliyetçi olmakla suçlanan Olympe de Gouges ölüme mahkum edilir.

Ölüm cezası 3 Kasım 1793’te Place de la Concorde’da giyotin ile gerçekleştirilir.



13 Ansichten0 Kommentare

Comments


bottom of page